بین وزیران خارجه ایران و عربستان سعودی درگیری شدید لفظی روی داده و وزیر خارجه روسیه خواستار مذاکره دو کشور برای حل اختلافات آنها شده است.

عربستان به دنبال نمایان کردن نقش جدید دیپلماسی خود در منطقه است اما نمی توان آن را مفید قلمداد کرد، چراکه نه تنها پرونده اقلیم بلکه هیچ یک از محورهای جاری در غرب آسیا با دیپلماسی سنتی ریاض آشنا نیست.
«محمدصالح صدقیان» رئیس مرکز عربی مطالعات ایران در تشریح دلایل ابراز تمایل ثامر السبهان برای میانجی گری در مساله اقلیم کردستان عراق در گفت وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: در مورد این که چرا عربستان وارد پرونده همه پرسی در کردستان شده است موضوعات بسیار گسترده ای وجود دارد اما مهم ترین بخش آن به تغییر دیپلماسی سعود ی ها در دوران «محمد بن سلمان» مربوط می شود. در دهه های اخیر شاهد بودیم که سیاست خارجی عربستان در خاورمیانه منفعل بوده و با نگاهی به تاریخ دیپلماسی این کشور متوجه می شویم که ریاض یک روند سنتی را در سیاست خارجی خود پیش گرفته بود که بسیار محافظه کارانه در نظام بین الملل ارزیابی شده است. به عنوان مثال در آن زمان لبنان و فلسطین محور دیپلماسی سنتی عربستان بودو در حالت فعلی عراق و سوریه جای دو کشور مذکور را گرفته اند.
وی ادامه داد: از این منظر سفر سامر السبهان، سفیر سابق عربستان در عراق به اقلیم کردستان که به دلیل دخالت های پی در پی مجبور به بازگشت به کشورش شد، نشان می دهد که عربستان وارد سیاست های جدید خود در بحران خاورمیانه شده است. به عبارتی دیگر سفرهایی که وی به بیروت، عراق و نهایتاً اقلیم کردستان صورت داده در چارچوب نشان دادن عربستان به عنوان میانجی منطقه ای صورت گرفته که کشورهای غرب آسیا هیچ آشنایی با این مدل از سیاست های عربستان ندارند؛ چراکه در دهه های اخیر به هیچ وجه شاهد کنشگری مثبت سعود ی ها در عرصه منطقه ای ...

در طي يک سال گذشته عربستان سال بسيار پر تلاطمي را پشت سر گذاشت. پس از فوت ملک عبدالله، حوادث و بحران هاي سعودي ها نيز سرعت بيشتري گرفت. اين بحران ها که عربستان به دنبال بهره برداري از آن ها بود خود به عامل و ابزاري عليه موجوديت سعودي ها تبديل شده است. چرا که اين خاندان با بي تدبيري و بدون آينده نگري سياست خارجي و داخلي خود را بنا نهاده است و به همين جهت نتيجه کار مطابق پيش بيني ها محقق نخواهد شد. در اين ميان چهار مشکل و بحران بيش از ديگر مشکلات براي عربستان هزينه بر خواهد بود:

 کاهش قيمت نفت
عربستان براي مقابله با قدرت روز افزون ايران در منطقه به صورت عمدي اقدام به کاهش قيمت نفت کرد. چرا که تصميم گيران سعودي با رصد تحريم ها عليه ايران به اين نتيجه رسيده بودند که در صورت قطع درآمدهاي نفتي و کاهش بي سابقه آن، ايران از بسياري از حوزه هاي نفوذ و خواسته هاي خود در منطقه نيز دست خواهد کشيد. اما بر خلاف پيش بيني ها اين اقدام نه تنها تاثيري بر رفتار ايران در يک سال گذشته نداشته است بلکه سير حوادث کاملا در راستاي منافع ايران در منطقه پيش مي رود. از سوي ديگر عربستان با کسري بودجه بسيار بالايي روبرو شده است که روزنامه فايننشال تايمزآن را ٧٣ ميليارد دلار مي داند .

 حمايت از داعش
حمايت عربستان از تروريست هاي داعش نيز اشتباه ديگري بود که سعودي ها در عرصه خارجي مرتکب شدند. سقوط نظام سوريه به تنها هدف عربستان در چند سال گذشته تبديل شده بود. آن ها براي رسيدن به اين مهم از هيچ تلاشي کوتاهي نکردند و هزاران تروريست داعشي را مجهز و روانه سوريه کردند. حاصل و نتيجه اين کار کشته شدن ده ها هزار از مردم سوريه بود و بشار اسد در اين کشور نه تنها سقوط نکرد بلکه پس از گذشت چهارسال از بحران سوريه، کشورهاي غربي سرانجام در برابر بشار اسد کوتاه آمده و ديگر خواستار سقوط وي نيستند. در اين ميان عربستان وجهه خود را بار ديگر به عنوان حامي تروريسم نشان داد و به هيچ هدفي در اين مورد دست نيافت. اکنون به نظر مي رسد تروريست ها داعش به سمت رياض تغيير مسير دهند و اين کشور را وارد بحراني هويتي کنند. انفجارهاي اخير در اين کشور که داعش مسئوليت آن ها را به عهده گرفت شاهدي بر اين مدعاست.

جنگ يمن
سعودي ها که در هدف خود يعني براندازي و سقوط نظام سوريه نااميد شده بودند اين بار به دنبال به قدرت رسيدن ملک سلمان، همسايه جنوبي خود يعني يمن را مورد حمله قرار دادند. پيش بيني آن ها اين بود که در مدت کوتاهي خواهند توانست يمن را اشغال کنند و مزدوران خود را در اين کشور به قدرت برسانند. اما با گذشت بيش از ٦ ماه از اين جنگ نه تنها سعودي ها به اهداف خود در يمن نرسيده اند بلکه استان هاي جنوبي عربستان نيز مورد حمله انقلابيون يمني قرار گرفته است. گزارش هاي غير رسمي نشان مي دهد در جنگ يمن بيش از ٦٠ ميليارد دلار زيان به عربستان وارد شده است. از سوي ديگر مردم يمن با تجاوز عربستان به کشورشان به دنبال تلاش براي آزادي استان هاي نجران، جيزان و عسير هستند که عربستان آن ها را تصرف و اشغال کرده است. جنگ يمن نيز که سعودي ها به دنبال آن بودند تا آن را بعد از ناکامي در جنگ سوريه به عنوان برگ برنده اي معرفي کنند اکنون به باتلاقي براي سعودي ها تبديل شده است.

 فاجعه منا
اما شايد بتوان بزرگترين بحران کنوني عربستان را بي کفايتي و بي تدبيري سعودي ها دانست. اين کشور که صاحب بزرگترين ذخاير نفت در دنيا است تاکنون نتوانسته سيستم مديريتي کارآمدي را تشکيل دهد. در جريان عيد قربان و مراسم رمي جمرات در منا بيش از ٤ هزار نفر از حجاج کشته شدند. فارغ از دليل اين حادثه، ناکارامدي و بي کفايتي سعودي ها بار ديگر ثابت شد. اين امر مي تواند مشروعيت داخلي آل سعود را بيش از پيش ضعيف تر کند. چرا که رژيمي که کارامدي داخلي نداشته باشد نمي تواند در سياست خارجي نيز موفق عمل کند و اکنون فاجعه منا بزرگترين نماد ناکارامدي ال سعود است .
برآيند چهار بحران فوق مي تواند عربستان را در دو عرصه داخلي و خارجي دچار تنگناهاي شديدي کند و در صورتي که اين کشور مسير درست تعامل با کشورها را در پيش نگيرد اين چهار بحران توانايي وارد کردن ضربات اساسي بر موجوديت و بقاي سعودي ها را دارد.

پس از گذشت شش ماه از تجاوز نظامی عربستان و هم پیمانانش به یمن،انصار الله و ارتش این کشور نه فقط تسلیم نشده بلکه موفق شدند با وارد آوردن ضربات سنگینی به سعودی ها جنگ را وارد مرحله جدیدی کنند که ریاض انتظار آن را هرگز نداشت.

به گزارش پایگاه خبری و اطلاع رسانی جماران، روزنامه رای الیوم در سرمقاله خود نوشت:به نظر می رسد که خوشحالی و جشن مسئولان رسمی عربستان پس از عقب نشینی انصار الله و ارتش یمن از چندین شهر در جنوب یمن از جمله«عدن»،«الضالع»،«لحج»و بخش هایی از «تعز» دیری نپایید و پس از حوادثی که صحنه یمن در دو عرصه سیاسی و نظامی شاهد بود به سرعت رو به افول نهاد.این حوادث را می توان در این چند مساله خلاصه کرد:

نخست:انفجار بزرگی که کاخ امنیت سیاسی در منطقه«التواهی»در شهر عدن به وقوع پیوست و برخی منابع گفتند که عناصر وابسته به القاعده با استفاده چند قایق به این مقر رسیده و داخل و اطراف آن را بمب گذاری و پس از آن منفجرش کردند.

دوم:سرنگونی یک بالگرد سعودی از نوع آپاچی و کشته شدن دو خلبان آن  توسط پدافند انصار الله و ارتش یمن .سعودی ها به طور رسمی به سرنگونی این بالگرد در مرزهای یمن و عربستان در زمان اقدامش در بمباران میدانی اذعان کردند.

سوم:افزایش انتقادهای همپیمانان عربستان در آمریکا و اروپا در پی افزایش شمار کشته شدگان غیرنظامی یمنی در بمباران اهداف غیرنظامی در یمن توسط جنگنده های سعودی و نابودی زیرساخت ها به ویژه زیرساخت های بندر«الحدیده».

موفقیت عناصر القاعده در رسیدن به عدن و انفجار کاخ امنیت سیاسی پس از عقب نشینی نیروهای ارتش و انصار الله از این شهر تاکیدی بر این نظریه است که این گروه تروریستی القاعده است که خلأ ناشی از این عقب نشینی را پر کرده است و نه نیروی به اصطلاح مقاومت مردمی که وابسته به «عبدربه منصور هادی»رئیس جمهوری فراری یمن هستند؛رئیس جمهوری که خودش، وزرایش و مشاورانش در ریاض به سر می برند.

کنترل شهر عدن توسط القاعده و برخی شهرهای جنوبی یمن دلایل برنگشتن هادی یا «خالد بحاح»معاونش به شهر عدن و تبدیل آن به پایتخت موقت شان را تفسیر می کند.

این شهر با وجود حضور نیروهای وابسته به هادی در آن از امنیت برخوردار نیست،این در حالی است که برخی از طرف های یمنی از جمله نیروهای حراک جنوبی ،هادی و نیروهایش را در عدن اشغالکر می دانند.

اما اگر درباره مساله سرنگونی بالگرد آپاچی سعودی توسط پدافند ارتش و انصار الله تامل کنیم می توانیم بگوییم که این تحول فرماندهان نظامی سعودی را دچار شوک کرده است،این در حالی است که جنگ فرسایشی که عربستان در یمن در آن گرفتار شد نیز در همان مسیری سیر نمی کند که به نفع سعودی ها باشد و دشمنشان سلاح هایی در اختیار دارد که می تواند خسارت های سنگینی به نیروهای ائتلاف عربستان به رغم آنکه این ائتلاف فاصله زیادی به لحاظ موازنه قدرت نظامی با ارتش یمن و انصار الله دارد،وارد بیاورد.

قطعا جنگ فرسایشی طول می کشد و تسلیم شدن انصار الله و ارتش یمن که برخی از گزارش های خبری که به شکل گسترده ای در رسانه های ائتلاف عربستان و کشورهای عربی از آن دم زده بودند،نزدیک به نظر نمی رسد.ظهور این نوع موشک هایی که موفق به سرنگونی هواپیمای نظامی سعودی شد و پیش از آن نیز دو هواپیمای دیگر را سرنگون کرده بود چه بسا آغاز باشد و بعید نیست که اتفاقات غیرمنتظره و ناگهانی دیگری در انتظار سعودی ها و هم پیمانان آنها باشد که در آینده نزدیک از آنها با خبر می شویم.

بن بستی که عربستان در یمن به آن برخورد کرد پیچیده تر می شود و برون رفت از آن نیز در دسترس نیست. اگر بیشتر شهرهای جنوبی یمن در اشغال القاعده است و جنگ در مرزهای یمن و عربستان به لحاظ انسانی و مادی در حال فرسایش سعودی هاست ،پس عربستان چه موفقیتی تا کنون از جنگ به دست آورده است؟علاوه بر آن پس از گذشت شش ماه از آغاز «توفان قاطعیت»هنوز هیچ کس نمی تواند پایان جنگ علیه یمن را پیش بینی کند.

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، «رابرت جردن» سفیر اسق آمریکا در عربستان (2001-2003) در سخنانی قابل تعمق تاکید کرد که راهبرد ریاض در منطقه ایستادگی علیه ایران است.

بنوشته روزنامه یمنی «الثوره» جردن افزود که راهبرد عربستان سعودی در منطقه بر این اساس است که ایران را در صورت وقوع هر رویداد منفی در منطقه مقصر برشمارد.

سفیر اسبق آمریکا در سخنانی تاکید کرد، ائتلاف عربستان سعودی علیه انصارالله در یمن راهبردی آشکار ندارد. این دیپلمات آمریکایی گفت: «آن‌ها راهبرد خود را  روشن نکردند و به نظر می‌رسد که راهبرد ریاض ایستادگی در برابر جمهوری اسلامی است و این که ایران را در هر اقدام منفی در منطقه به ویژه در شرق کشورشان چون یمن و بحرین قرار دهند.»

جردن گفت: «عربستانی‌ها هدف سیاسی از نبرد در یمن نداشتند و من فکر می‌کنم  این احتمال وجود دارد که(تبعات) این نبرد علیه خود آن‌ها باشد.»

خبرگزاری تسنیم: رسانه های رسمی عربستان، سناریوی جدید رژیم آل سعود علیه دولت منتخب عراق با هدف سرنگونی آن را کلید زدند که آمریکا هم در این توطئه شوم مشارکت دارد.

پایگاه ویکی لیکس فاش کرد که وزارت خارجه عربستان به گزارشگر ویژه سازمان ملل در خصوص وضعیت حقوق بشر در ایران، جهت اتخاذ مواضع تند در این خصوص، مبلغ یک میلیون دلار رشوه داده است.      

            

به گزارش خبرگزاری مهر، پایگاه ویکی لیکس اخیرا با انتشار سندی اعلام کرده است که سفارت عربستان در کویت به «احمد شهید» گزارشگر ویژه سازمان ملل در ایران یک میلیون دلار رشوه داده است تا وی در قبال ایران مواضع تندی را اتخاد و اقدام به نوشتن گزارشهای تند و جهت دار درخصوص وضعیت حقوق بشر در ایران کند.

در این میان احمد شهید از وزیر خارجه عربستان در این خصوص تشکر کرده و وعده داده است که تمام تلاش خود را در خصوص اتخاذ مواضع جانبدارانه علیه ایران به کار بندد.

این سند در ادامه انتشار ۵۰۰ هزار نسخه از اسنادی که مربوط به تماسهای محرمانه وزارت خارجه عربستان با سفارتخانه های این کشور در مناطق مختلف دنیا توسط سایت افشاگر ویکی لیکس منتشر شد.

ارگان تبلیغاتی عربستان سعودی در مقاله‌ای ضمن تشریح اهداف تجاوز ریاض به یمن ایجاد قدرتی شبیه حزب‌ الله لبنان در مرزهای عربستان را غیرقابل تحمل دانست.

تسنیم: روزنامه فرامنطقه‌ای الحیات ارگان تبلیغاتی حاکمیت آل سعود در مقاله‌ای به تشریح اهداف اصلی عربستان سعودی برای حمله نظامی به یمن اشاره کرد که تاکنون نزدیک به 1000 نفر در آن کشته شدند. این روزنامه در مقاله خود نوشت که مهم‌ترین هدف عربستان سعودی و متحدان آن  در حمله به یمن تغییر موازنه عرصه سیاسی در این کشور بوده است.

به اعتقاد نویسنده، بسیاری این نکته را نمی‌دانند که عربستان سعودی نمی‌تواند تکرار تجربه حزب‌ الله در لبنان را در مرزهای خود بپذیرد. به نوشته این روزنامه تکرار این تجربه به ‌معنای تقویت نفوذ ایران در منطقه عربی خواهد بود و حوثی ها و ایران در پشت سر آن ها به دنبال این هدف هستند.

این روزنامه که از سوی حاکمیت ریاض تامین مالی می شود، نوشت که عملیات نظامی عربستان در یمن نشان داد که این کشور و متحدانش از اوضاع لبنان درس گرفته اند.
این مقاله با مداخله آشکار در امور سیاسی یمن ، تهدید کرد که بدون ترمیم موازنه بین گروه‌های یمنی وجود گفتگوهای متوازن در این کشور غیرممکن خواهد بود و تنها راه تحقق این توازن از دیدگاه ریاض خلع سلاح کامل حوثی‌ها است.

حاکمیت وهابیت سعودی بدون توجه به وزنه سنگین جریان مردمی حوثی ها در یمن انزوای انصار الله در ابعاد داخلی و منطقه‌ای را انزوای ایران و محاصره نقش این کشور در مرزهای شبه جزیره عربستان می‌ داند. این روزنامه همچنین بدون اشاره به نقش عربستان سعودی در تأمین مالی و تسلیحاتی گروهک‌های تروریستی منطقه به‌عنوان عامل هرج‌ و مرج و آشوب طلبی در جهان عرب مدعی است که فروپاشی دولت‌ها در عراق و سوریه در ایجاد اختلال در موازنه های منطقه‌ای به نفع ایران تأثیر داشته است.

5 هدف عربستان از تجاوز به یمن

این مقاله تأکید دارد که برای تحقق هدف استراتژیک عملیات نظامی در یمن باید 5 هدف به صورت هم‌زمان محقق شود.

اولین هدف تخریب کامل انبارهای تسلیحاتی حوثی ها و دوم خارج کردن رئیس جمهور اسبق و فرزندش از یمن و بازنشسته کردن تمامی متحدان وی در ارتش و مؤسسات امنیتی و بیرون کردن آن‌ها از روند عملیات سیاسی در کشور است.

هدف سوم ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز یمن و ممانعت از تجهیز حوثی‌ها از سوی ایران است و هدف چهارم ریاض تعیین بنادر یمن به عنوان مناطق ممنوعه زیر نظر نیروهای دریایی ائتلاف مداخله جو و بازرسی تمامی کشتی ها در یمن را شامل می شود. هدف پنجم که مهم ترین هدف به شمار می رود، ایجاد برنامه سیاسی شفاف از سوی تیم های یمنی است که به زعم این روزنامه شامل تمامی گروه های داخلی این کشور بشود.

مقاله مذکور مدعی شد که رسیدن به این اهداف ممکن است و احتمالاً نیازی به حمله زمینی نداشته باشد. این عملیات اشغال یمن به شمار نمی‌ رود، بلکه برای پایان دادن به قدرت نظامی حوثی ها انجام شده است.

وهابیون، در حالی که زیارت و خواندن دعا بر سر قبور و اشک بر اهل بیت علیهم السلام را حرام و نشانه شرک می‌دانند و همواره زائران بقیع را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند، امروز در زیارت قبر عبدالله بن عبدالعزیز، شاه سابق سعودی، اشک ریختند و به خاک قبرش تبرک جستند و بر سر قبرش دست به دعا برداشتند.

«احمد النجار ابوعایش» در فیس بوک، عکسی از «کفن مدرن» اهدایی یک موسسه در عربستان سعودی را به اشتراک گذاشته و نوشته است:«الحمد لله، خدا را شکر... بالاخره کمک اعراب به غزه رسید... الله اکبر: برادران عرب به غزه حیاتی‎ترین و مهم‎ترین کمک را کرده‎اند: یک مجموعه کامل از کفن‎های مُدرن!

یک شهروند فلسطینی عکسی از «کفن مدرن» اهدایی یک موسسه در عربستان سعودی را به اشتراک گذاشته است.

یک شهروند فلسطینی ساکن غزه از کمک عربستان سعودی به مردم غزه رونمایی کرد.

«احمد النجار ابوعایش» در صفحه شخصی‌اش در سایت فیس بوک، عکسی از «کفن مدرن» اهدایی یک موسسه در عربستان سعودی را به اشتراک گذاشته و نوشته است:«الحمد لله، خدا را شکر... بالاخره کمک اعراب به غزه رسید... الله اکبر: برادران عرب به غزه حیاتی‎ترین و مهم‎ترین کمک را کرده‎اند: یک مجموعه کامل از کفن‎های مُدرن! خدا تمام شماها را نابود کند! امیدوارم، فرزندان و تمام خانواده‎تان مورد حمله وحشیانه‎ترین سگ‎ها قرار گیرند و امیدوارم هیچ مدافعی نداشته باشند! کفن‎های مدرن؟! مردن؟! لعنت بر شما ای حرام زادگان!»

گفتنی است شمار شهدای فلسطینی از آغاز حملات رژیم صهیونیستی به نوار غزه تاکنون به یک هزار و ۷۲۱ نفر رسیده و شمار زخمی‌ها نیز به بیش از ۹ هزار و ۸۰ نفر افزایش یافته است.